 |
|---|
wandelen, 100 mijl van Sint Annen, 2025
Sanctam Annam ad Sanctae Mariae, Sint Annen naar Ihlow
Groepswandeling
Verslag van de 100 mijl tocht naar Kloster Ihlow en Stadt Leer:
Al enige jaren is de Cisterciënzer ronde onderdeel van de 100 mijl van Sint Annen. In deze rond werd vanuit Sint Annen, via Aduard en Essen weer naar Sint Annen gelopen. Zo werden de Cisterciënzer kloosters van Sint Annen/Klein Aduard, Aduard en Yesse verbonden. Tijdens een van de edities van de 100 mijl van Sint Annen is het idee geboren ook eens een keer naar Cisterciënzer klooster Ilhow te lopen. In 2024 stond er een tocht naar klooster Ilhow in de planning. Een 200 kilometer tocht maar deze is toen niet gelopen. Voor augustus 2025 staat deze 200 kilometer tocht weer op de planning maar vooraf als orientering op het Ost-Friese deel een 100 mijl variant. Nu niet met een oversteek van Ditzum naar Petkum maar een oversteek van Delfzijl naar Emden. Naast een bezoek aan het klooster Ihlow heeft de tocht ook nog een tweede doel. Eddy wil graag een keer lopend naar Leer, de stad van zijn voorouders.
Vertrokken om vrijdag 9 mei 05:00 uit Sint Annen ( 
Eddy Hedemann)
Vertrokken om vrijdag 9 mei 05:00 uit Sint Annen, vertrektijd boot 10:50, boarding om 10:35 en aankomst in Emden 12:10. Voor de eerste 22 kilometer alle tijd genomen. Om geen stress te hebben voor het halen van de boot voor dit stuk dik 6 uur gereserveert. Daarbij grotendeel de Stadsweg gevolgd met een klein uitstapje naar het monument van Commissaris Maigret in Delfzijl. Maigret zag in Delfzijl het levenslicht. Schrijver Georges Simenon was in 1929 door motorpech met zijn boot gedwongen een tijdje in Delfzijl te verblijven. In die periode ontstonden de eerste ideeen over Maigret.
Terug naar de Stadsweg. Volgens de overlevering sprong de Friese koning Redbad vanaf de Stadsweg met zijn paard bij Oterdum over de Eems. Mogelijk was deze sprong onderdeel van de mysterieuze Robodeswegen die liepen naar de "Upstalboom" bij Aurich. De plek waar vertegenwoordigers van de Sieben Friesische Seelande, het gebied van de Friesische Freiheit, vergaderden. Helaas zijn wij niet ingewijd over de Robodeswegen en moeten wij de Eems oversteken met de boot van Delfzijl naar Emden.
Helaas zijn wij niet ingewijd over de Robodeswegen . . . ( Adrie van Dijk)
Voor de tocht van Emden naar Sint Annen een globaal schema gemaakt op basis van 5KMH. Niet als reisplan maar puur om te weten hoe laat we met dat schema waar zijn. Daarmee is ook direct duidelijk wat de aanpassing voor het rest van de tocht is als we ergens later zijn:
| Emden | = | 40KM | = 12:00 vrijdag (gelopen 22KM) |
| Ihlowerfehn | = | 65KM | = 17:00 vrijdag (gelopen 47KM) |
| Timmel | = | 75KM | = 19:00 vrijdag (gelopen 57KM) |
| Leer | = | 97KM | = 23:00 vrijdag (gelopen 79KM) |
| Bunde | = | 117KM | = 03:00 zaterdag (gelopen 99KM) |
| 't Waar | = | 147KM | = 09:00 zaterdag (gelopen 129KM) |
| Schiltjertilbad | = | 167KM | = 13:00 zaterdag (gelopen 149KM) |
| Sint Annen | = | 179KM | = 17:00 zaterdag (gelopen 161KM) |
De oversteek naar Emden is een oversteek naar de haven van Emden en dan ook nog alleen naar de eerst mogelijke aanlegplek. Alleen een steiger met verder niets. Beetje trosteloze aankomstplek. Enige wat we zien zijn de vrachtschepen voor de auto's van Volkwagenwerk Emden. In 2024 zijn vanaf hier 1,2 miljoen auto's vervoert. Vanaf de aankomststeiger is het een dikke 4 kilometer naar het centrum. Maar voor ons geen centrum, wij gaat naar Petkum. Het is even zoeken naar de juist weg. We vinden die niet direct en lopen daardoor aantal kilometer over een weg met veel verkeer. Ongelukkig start in Ost-Friesland. Gelukkig kunnen we na een paar kilometer de dijk op en lopen de rest van het stuk naar Petkum autoloos.
Over de dijk komen we bij de haven van Petkum, dit is de plek van de veerdienst tussen Ditzum en Petkum. De veerdienst die bij de 200 kilometer tocht wordt gebruikt. Vanaf nu lopen we, tot aan Bunde/Nederlandse grens, dezelfde route als bij de 200 kilometer variant. Deze 100 mijl heeft als doel om vertrouwt te raken met dit deel van de route en te kijken of er aanpassingen nodig zijn voor de 200 kilometer variant.
Over de dijk naar Petkum. ( Adrie van Dijk)
De volgende zeven kilometer is het open landschap. Van verre zie we al de A31(autoweg Leer- Emden). De route gaat over het viaduct tussen Gross Neuwolde en Klein Neuwolde. Vlak voor het viaduct over de A31 komen we op het stuk dan ik als verkenning al een keer heb gelopen. Stuk viaduct A31 tot aan de Lidl in Bunde (65KM) heb ik de afgelopen weken gelopen als verkenning. Drie keer op verkenning geweest en elke keer een 20+ kilometer stuk heen en terug gelopen. Na de oversteek van de A31 veranderd het landschap een beetje. het is niet meer zo open als tussen Petkum en de A31. Meer boomsingels en bijna geen weg meer waar niet bomen links of rechts van de weg staan. Met uitzondering van een dikke honderd meter bij Riepe, rustige en deels onverharde paden.
Door linten, vlaggen, banieren en doeken wordt er uiting gegeven aan de Friesische Freiheit. ( Gerik Mik)
Emden naar Ihlowerfehn doen we met 5KMH. In Ihlowerfehn nemen we onze eerste pauze, even naar de supermarkt en tijdje zitten in de zon. Na 45 minuten gaan we weer verder. Alles in de het globale schema schuift nu een uur op. ETA Timmel staat nu op 20:00. In het bos bij Ihlowerfehn staat ons eerste doel. Kloster Ihlow, dit klooster was vroeger net als het klooster in Sint Annen van de Cisterciënzerorde. In 1529 is het klooster verwoest en sinds 2009 staat er nu een reconstructie op ware grote van hout en staal. Bij de ingang van het Ilhower bos hangt boven de boslaan naar het klooster een monument van de Friesische Freiheit. Door linten, vlaggen, banieren en doeken wordt er uiting gegeven aan de Friesische Freiheit. Op de banieren staat de basis van de Friesische Freiheit. Elke banier laat een regel van Friesische Freiheit. De eerst twee regels:
Der Stamm der Friesen ist nach außen frei, keinem anderen Herren unterworfen.
Für die Freiheit gehen sie in den Tod, als dass sie sich mit dem Joch der Knechtschaft belasten ließen.
doen me direct denken aan de stijdkreet van de slag bij Warns: "Leaver dea as slaef". Maar deze overeenkomst is ook niet verwonderlijk, want het gedachtegoed van de Friesische Freiheit leefde, van de vroege middeleeuwen tot ongeveer 1300, van West-Friesland(NL) tot rond de Wezermonding(D).
Klooster Ihlow was tijdesn de Friesische Freiheit waarschijnlijk het archief en kantoor van de "Upstalboom". De reconstructie is altijd bereikbaar, echter de toren en "Raum der Spurensuche" onder de reconstructie zijn alleen open als het Klostercafe open is. Vandaag sloot deze om 17:00. We zijn dus te laat. Puntje voor de 200 kilometer variant.
Vanuit het Ilhower Forst lopen we het veengebied in. In dit gebied ook de wieken, de voormalige afvoerkanalen van het veen. Hier ook veel plaatsnamen die eindigen op fehn. Ihlowerfehn, Lubbertsfehn, West Grossefehn. Tussen Lubbertsfehn en West Grossefehn nemen we het wandelpad tussen Naturschutzstation Fehntjer Tief Lübbertsfehn en Fehnmuseum Eiland in West Grossefehn. Mooi alternatief voor de doorgaande weg met toch wel veel autoverkeer. West Grossefehn en ook het volgende dorp Timmel hebben beide het keurmerk "Staatlich anerkante Luftkurort" ofwel ze hebben hier gezonde lucht. Wetenschappelijk is vastgesteld dat lucht en klimaat hier als heilzaam bestempeld kan worden. Nemen we toch mooi even mee op onze tocht.
West Grossefehn en ook het volgende dorp Timmel hebben beide het keurmerk "Staatlich anerkante Luftkurort" ( Gerik Mik)
In Timmel moet ik even een rust om de rug te ontspannen. Hij begint weer eens op te spelen, voor de zekerheid ook maar pijnstilling. Bij de Franzosenstein net buiten timmel is een overdekte zitplaats, prima plek voor de rust. De Franzosenstein herinnert eraan dat er 14 april 1811 een vuurgevecht plaatsvond tussen Franse troepen en Ost-Friese zeelui. De Ost-Friese zeelieden moest gedwongen naar de Franse marine en kwamen daartegen in het geweer. Hier een half uurtje de tijd genomen en toen op naar Leer. Aangepast ETA voor Leer (Wilhem-Klopp-Promenade) is nu 00:30.
Vanaf de Franzosenstein lopen we zes kilometer langs verschillende wieken, Hauptwieke, Hookswieke, Georgswike en Rudolfswieke. Weer een totaal andere omgeving. Na de Rudolfswieke krijgen we een aantal bospaden, we volgen nu de Moncheweg. Het is even gas terug nemen hier. Het is donker en op de bospaden veel onevenheden, kuilen, boomwortels. Uitkijken dus. Na de bospaden komt het fietspad naar Logabirum, hier geven we even gas. Drie kilometer in recordtijd. Nu de A28 over en we zijn in Logabirum. Hier de route iets aangepast. De originele route loopt bij Logabirum tussen een aantal weidelanden met varkens. Varkens kunnen behoorlijk in paniek raken als er voor hen iets onverwacht gebeurt. Daarom nu het laat op de avond is, voor de zekerheid maar niet langs de varkens. We nemen een afslag verder en lopen parallel aan het pad met de varkens. Ook in Leer de route aangepast. De oversteek van rondweg is op dit tijdstip geen probleem. Nu komen we zeker langs een plaatsnaambord van Leer. Geluks-momentje voor Eddy, eindelijk in de stad van zijn voorouder, Eduard Joseph Hedemann, Geboren 1854 te Leer. Buitenwijken van Leer zijn rustig maar meer naar het centrum nog volop mensen onderweg in Leer. Op de Denkmahlplatz staan zelfs nog een aantal kramen. De restanten van een Bierfest met handwerklich gebraute "Craftbiere" sowie nationale und internationale Bierspezialitaten. Aankomst Wilhem-Klopp-Promenade, Leer 00:44, Volgende plaats in de het globele schema is Bunde, 4 uur verder. ETA Bunde 04:44.
zes kilometer langs verschillende wieken, Hauptwieke, Hookswieke, Georgswike en Rudolfswieke ( Gerik Mik)
Leer ligt op de kruising van de Eems en Leda. De Eems is een open zeeverbinding en vanaf de Jann-Berghaus-Brücke zie je ook duidelijk de getijde stromen. Allehande watervogels zie je in racestand aan je voorbij gaan, afhankelijk van het tij naar links of rechts. Om de haven van Leer te bereiken moet je vanaf de Leda via de zeesluis. Getijdenverschil is hier gemiddeld 3,40 meter. Op de Wilhem-Klopp-Promenade heb je overdag mooi zicht op binnenhaven, nu is het even iets minder. We lopen tot net voorbij stoomboot Prinz Heinrich, daar gaan we voor een slinger door de Alt Stadt om bij de Museumhafen weer op de Wilhem-Klopp-Promenade te komen. Nu langs de Museumhafen en via de Neue Strasse verlaten we Leer. Om kwart voor twee steken we de Eems over via de Jann-Berghaus-Brücke. Op naar Weener. De originele route liep over de dijk, maar daar veel klimmen en klauteren over hekken. Overdag best te doen maar in het donker geen aanrader. Daarom nu onderaan de dijk naar Weener. Helaas hebben we weinig kunnen zien van Leer door het tijdstip waarop we er liepen. Nog een puntje voor de 200 kilometer variant. Met beetje goede planning gaan we dan ook over de Eemsdijk naar Weener. Na 115 kilometer dan kleuteren en klimmen over de hekken. Moet kunnen.
Geluks-momentje voor Eddy, eindelijk in de stad van zijn voorouder, Eduard Joseph Hedemann ( Adrie van Dijk)
Nadat we de Jann-Berghaus-Brücke over zijn, komen we in de mist. Soms een paar flarden maar ook regelmatig een mistbank. De loper voor mij zie ik zo nu en dan oplossen in de mist. Mooie gezicht. Nu begint het moeilijkste moment van de tocht, de slaap begint te komen en ook de rug geeft weer problemen. Door de belasting van de rugzak te varieren en met tracking poll, zonder tracking poll te lopen kan ik de pijn verlichten. Hierdoor ook een bezigheid tegen de slaap. Bij Middelstenborgum moet ik toch even zitten, kijken of ik de rug weer iets kan ontspannen. Het spelen met rugzak en tracking poll vookomt dat de pijn verergert maar spieren aan de rechterkant van rug worden wel stijf. Ook in Weener is het weer tijd om te zitten, even een moment voor rug, pijnstilling en slaap. We vinden zelfs een plek waar we even kunnen liggen. Powernap en ontspannen van de rug. Powernap werkte maar gedeeltelijk, nog steeds moeite om wakker te blijven. Hierdoor loop ik zelfs een keer de verkeerde straat in. Bunde bereiken we om 06:20. Volgende plaats in het globele schema is 't Waar. 6 uur verder. ETA 't Waar 12:20.
Soms een paar flarden maar ook regelmatig een mistbank. ( Eddy Hedemann)
Route vanuit Bunde naar Nieuw Statenzijl is volgens de borden afgesloten. We besluiten toch verder te lopen over het 'afgesloten" pad. Het is formeel een fietspad. Mogelijk dat er inderdaad niet meer te fietsen is maar lopen kan dan vast wel en dat klopt. Buiten Bunde is het weer mistig. De opkomende zon doet zijn best en hier en daar verschijnen er windmolens boven het koolzaad. Langzaam komt de zaterdag te voorschijn. We steken de grens over bij Nieuw Statenzijl. Op het Sluizencomplex nemen we een rust. Ook een WC hier en ook nog open. Dat komt goed uit. Is al weer een tijdje geleden dat ik er op een zat. Koffiecaravan "Bakje Doen" is hier ook aanwezig maar gaat volgens online informatie pas om 10:00 open. Maar we hebben geluk, de uitbater is vroeg vandaag. Zo zitten we kwart voor negen aan de koffie met gebak. Mooi begin van de zaterdag.
Na Nieuw Statenzijl een lange eindeloze weg, 8 kilometer zonder af te slaan. Enige onderbreking is de passage langs Hongerige Wolf. Daar ook een knik in de weg waardoor we iets meer wind krijgen, heerlijk. Helaas speelt mijn rug speel weer op en ik laat me daardoor afzakken. Weer spelen met de rugzak om de belasting van mijn rug te varieren, met tracking poll. Zonder tracking poll lopen, kijken of dat verlichting geeft. Volgende dorp is Nieuwolda en ik zie het al liggen, daar een supermarkt. Ik moet nog wat inkopen doen. De voorraad is bijna op. Balen als ik dichterbij kom, het blijkt niet Nieuwolda te zijn maar Nieuwolda-Oost. Een dorpje dat even niet in mijn hoofd zat. Kleine teleurstelling maar snel overheen stappen want totale te lopen afstand blijft gelijk. Bij de brug in Nieuwolda zitten Eddy en Adrie op mij te wachten. Samen naar de supermarkt. Voorraad aanvullen, koud vruchtensap, pijnstilling en als toetje verdelen we een doos mini magnums. 't Waar bereiken we om 15:11, Volgende plaats in het globale schema is Schiltjertilbad, 4 uur verder. ETA Schildjertilbad 19:11
Na Siddeburen gaat het zwaar, het stuk van Siddeburen naar de afslag naar het Schildmeer voelt lang en druk. Bij de kerk in Hellum even een kwartier rust. Zowel voor lichaam als geest. Rugpijn voelt even als tijdens Stagecoach100 2023 wat toen de reden was van DNF. Ik moet dit even een plaats geven. Gelukking nu geen tijdsdruk, geen hoogtemeters en veel variaties mogelijk om rug te ontlasten door het anders dragen van de rugzak en wel of niet een tracking poll gebruiken. Na de rust laat ik me afzakken, bij de picknickplek bij het Schildmeer groeperen we nog een keer. Even zitten en dan weer samen op pad. Schiltjertilbad bereiken we om 19:30. Volgende plaats is de finish in Sint Annen, 4 uur verder. ETA finish Sint Annen 23:11
Schiltjertilbad bereiken we om 19:30. Volgende plaats is de finish in Sint Annen ( Adrie van Dijk)
Na Schiltjertilbad laat ik me verder afzakken en loop dan snel alleen. Ik zie Eddy en Adrie nog een aantal keer in de verte. Laatste keer was op de dijk na Woltersum, zeven kilometer voor de finish. Na bereiken Ten Boer denkt mijn lichaam dat hij er al bij de finish is en vertikt het om te luisteren. Snelheid zakt onder 4KMH. Moeizaam gaat het dan verder en bereik zaterdag 10 mei 23:17, na 42 uur, 5 minuten en 37 seconden de finish.
Inleiding:
In Sint Annen stond vroeger een cisterciënzer klooster. Dit was een dochterklooster van de Sint Bernardusabdij van Aduard. Tijdens de jaarlijkse 100 mijl van Sint Annen gaan we altijd langs bij een van de zussen, klooster Yesse. Ook bij moeder zijn we tijdens de 100 mijl van Sint Annen meermaals langs geweest.
Nu wordt het tijd eens bij een van de anders zussen op bezoek te gaan. We gaan deze keer daarom naar, het klooster van Ihlow.
Het klooster is gesticht in 1228 en in de tijd van de Friese Vrijheid was in de abdij zeer waarschijnlijk het kantoor en het archief gevestigd van de Upstalsboom.
Deelname aan de wandel 100 mijl van Sint-Annen is geheel en uitsluitend op eigen risico en de organisatie aanvaard geen aansprakelijkheid.
Wanneer:
De start is vrijdag 09 mei 2025 om 05:00 uur in Sint Annen.
Afstand Sint Annen - Delfzijl, veerboot: 22,5 kilometer.
Boot Delfzijl naar Emden vertrekt om 10:50.
Afstand:
Afstand is 100+ mijl
Hoogtemeters:
We lopen in Groningen en Ost-Friesland. Dus geen hoogtemeters.
Routebeschrijving:
We lopen door Groningen en Ost-Friesland. Onderweg hoofdzakelijk open veld en geen beschutting regen en wind. Zorg voor de juiste kleding!!!
Markering:
Geen, alleen een GPS track.
Verzorging:
Onderweg zijn geen verzorgingsposten.
Verplicht meenemen:
GPS + extra batterijen, opgeladen mobiel, lamp + reserve batterijen, reflecterend hesje/achterlicht en voldoende verzorging voor onderweg.
Cutt-off tijden:
Geen!
Kosten bijdrage:
0 euro
Deelnemers
| # | Naam | DUV | ||||
| 1 | Marc van der Valk | DUV | 2 | Eddy Hedemann | DUV | 3 | Adrie van Dijk | DUV | 4 | Gerik Mik | DUV |
Het aantal deelnemers is beperkt tot 10.
Uitslag 100 Mijl:
| # | Naam | Tijd | DUV | |||||
| 1 | Adrie van Dijk | 41:22:28 | DUV | tijd inclusief boot Delfzijl - Emden | ||||
| 2 | Eddy Hedemann | 41:22:28 | DUV | tijd inclusief boot Delfzijl - Emden | ||||
| 3 | Gerik Mik | 42:05:37 | DUV | tijd inclusief boot Delfzijl - Emden | ||||
| 4 | Marc van der Valk | DNS | DUV |
Bij zelfde tijd ranking op basis van geslacht,leeftijd.
Route:
Parcours wandeln, 100 mijl van Sint Annen 2025
Download: GPX track
Er wordt gelopen op de openbare weg, de geldende verkeersregels zijn dus van toepassing. Respecteer de overige weggebruikers en loop zoveel mogelijk op voet- of fietspaden.